Ben je net als wij geen grote fan van massatoerisme? Dan is het piepkleine prinsdom Liechtenstein misschien wel iets voor jou. Met meer dan 400 kilometer aan kronkelende wandelpaden biedt het ministaatje in de oostelijke Alpen de ideale setting voor een uitdagende huttentocht. Wij trokken de wandelschoenen aan en ontdekten dat dit land, hoe klein ook, een eindeloze speeltuin is voor wie bergen, stilte en avontuur zoekt.
Liechtenstein, het (wandel)geheim dat bijna niemand kent
Waar ligt Liechtenstein precies?
Tussen de rivier de Rijn en de toppen van de indrukwekkende Drie Zusters ligt Liechtenstein. Het land is genesteld tussen Zwitserland in het westen en Oostenrijk in het oosten. In totaal wonen er slechts zo’n 40.000 mensen in het vorstendom, waarvan een kleine 6.000 in hoofdstad Vaduz. De grootste stad is echter (nipt) Schaan, met een paar honderd inwoners meer op de bevolkingstabellen. In oppervlakte – 160 km² – is Liechtenstein het zesde kleinste land ter wereld en het vierde kleinste in Europa.
Route & planning Liechtenstein huttentocht in een notendop
- Dag 1: Planken – Gafadurahütte
- Dag 2: Gafadurahütte – Drei Schwestern – Fürstensteig – Gaflei (Matu hut)
- Dag 3: Gaflei – Malbun – Sareis – Naafkopf – Pfälzerhütte
- Dag 4: Pfälzerhütte – Steg – Vaduz
- Dag 5: Vaduz
Herbekijk onze hikes via het verhaal op Instagram Stories.
Op welke manieren kan je naar Liechtenstein reizen?
Vanuit Brussel (of Amsterdam) zijn er dagelijks verschillende rechtstreekse vluchten naar Zürich in Zwitserland. Die luchthaven ligt het dichtst bij Liechtenstein, dat zelf geen airport heeft. Andere opties zijn vliegen naar Innsbruck (Oostenrijk) of München (Duitsland). Vanuit Zürich nemen we een combinatie van trein en bus naar Planken waar onze meerdaagse hike start.
Wie de volledige route tot in Liechtenstein wil afleggen met de trein zal ongeveer 10 tot 12 uur onderweg zijn, naargelang de stops en opstapplaats in België of Nederland. Ook reizen met Flixbus is een optie. Je zal dan minstens 13 uur onderweg zijn.
Wie met de auto vanuit Brussel of Amsterdam naar Liechtenstein wil rijden, moet rekenen op een rit van zo’n 800 à 900 kilometer, hoofdzakelijk door Duitsland. Denk er ook aan dat je op sommige wegen waarschijnlijk tol zal moeten betalen.
Dag 1: van Planken naar de Gafadurahütte
In het knusse dorpje Planken ontmoeten we Nikolaus, onze wandelgids voor de volgende vier dagen. De excentrieke zestiger uit Liechtenstein is zacht uitgedrukt ‘nogal een figuur’. Hij kent niet alleen de bergen als geen ander, maar in een vorig leven was hij blijkbaar ook een helikopterpiloot én kapitein op zijn eigen boot.
In een vrolijk mengelmoesje van gebroken Engels, Duits en Liechtensteins verklapt hij ons zijn ultieme wandelmotto: traag wandelen en maximaal 40 stappen per minuut zetten. Anders kan je niet genoeg genieten van de omgeving en de indrukken rondom.
Bart
Op de eerste dag staan er niet bijzonder veel kilometers op het programma richting de Gafadurahütte, onze slaapplek die op 1428 meter boven de zeespiegel op ons ligt te wachten. Niet veel kilometers dus – een dikke 4 – maar we stijgen wel ongeveer 600 meter. Rustig zetten we stapje voor stapje omhoog terwijl de zon hard brandt wanneer we af en toe het schaduwrijke bos verlaten en inruilen voor een groen stuk alpenweide. Na een kleine twee uur klimmen duikt onze hut op, maar niet voordat we nog even die laatste steile helling naar boven trotseren.
De nogal brute gastvrouw houdt duidelijk niet van vuile voeten. Dus plonzen we eerst even in de ijskoude waterput buiten. Het welverdiende half litertje weissbier achteraf op het zonnige terras smaakt plots dubbel zo lekker.
Bart
De Gafadurahütte was vroeger een jachthut en is jaren geleden omgevormd tot een eenvoudige slaapplaats en restaurant, hoog boven Planken en in de schaduw van de Drie Zusters bergen. Er zijn een 14-tal bedjes in één slaapzaal (hoera snurk concert). Je kan hier reserveren van midden april tot midden oktober. Als je dat wil kan je net zoals wij kiezen voor een halfpension formule met avondeten en een ontbijt in de ochtend (80 Zwitserse frank per nacht, wat ongeveer € 85 is).
Voor de Liechtensteiners zelf is een klim naar deze hut een echte klassieker voor een korte namiddagwandeling of deugddoende after work(-out). Voor ons: de start van een meerdaagse expeditie!
Dag 2: over de toppen van de Drie Zusters
Onze tweede wandeldag start met een helderblauwe lucht en het geluid van koeienbellen dat ons uit de slaap haalt. Na een eenvoudig, maar lekker ontbijt in de hut trekken we de stapschoenen aan en ligt het plan vast: vol goede moed de Drei Schwestern beklimmen. Deze bergketen telt drie pieken, met de hoogste op 2053 meter. Al snel merken we dat het klimmen erg pittig is, maar de beloning laat zich vrijwel meteen zien. Onder ons verdwijnen de eerste groene alpenweiden, naast ons verschijnen grazende en fotogenieke koeien. Hoe hoger we gaan, hoe meer het landschap verandert in ruige en kale rotsen met uitzichten die steeds verder en verder reiken. Trapjes en beugels helpen je een handje om de route te overwinnen.
Nadat we het Gipfelkreuz bereiken op de laatste zuster – en nog eens genieten van de panorama’s rondom – nemen we het gevreesde Fürstensteig pad. Dit smalle pad is letterlijk in de rotswand uitgehouwen en loopt grotendeels over steile kliffen met heel diepe afgronden. Het is ontstaan als een belangrijke route tussen de dorpen van Liechtenstein. Ook hier zijn passages beveiligd met staalkabels en leuningen om je aan vast te houden.
Voor mensen met hoogtevrees is de etappe over het Fürstensteig pad geen cadeau, al waren de stukken ervoor ook al behoorlijk spannend en bij momenten zelfs nog uitdagender.
Bart
Moe maar voldaan komen we een stuk in de namiddag aan bij berggasthof MATU in het dorpje Gaflei, op 1450 meter boven de zeespiegel. We hebben – no Strava, no glory – iets meer dan 10 kilometer afgelegd en zijn net geen 1000 meter geklommen. Inclusief een paar verdiende pauzes en de nodige lunch breaks zijn we ongeveer 7 uur onderweg geweest. En geloof me, je stopt hier bijna elke tien minuten om van het uitzicht te genieten, een foto te maken of je drone even op te laten.
Bij MATU proeven we de pure berg keuken met enkel maar verse, lokale en biologische ingrediënten. Na een dag in de Alpen wacht hier een bijzonder warm onthaal. Het is een gezellige plek om helemaal tot rust te komen. Met de comfortabele bedden en heerlijke huisgemaakte gerechten laden we ons moeiteloos op voor de nieuwe etappe van morgen.
Dag 3: in de dikke mist naar de Naafkopf
Nadat we enkele sneden vers brood met wat zelfgemaakte confituren en plakjes lokale kaas achter de kiezen hebben, wandelen we opnieuw verder. Via de Alte Tunnel – een 48 meter lange doorgang die al in 1867 werd aangelegd en in 1947 vernieuwd – stappen we in een dik uur door de regen naar het busstation van Steg. Hier gaan we aan boord van de shuttlebus die ons in zo’n twintig minuten gratis naar Malbun brengt.
Van daaruit nemen we de Sareis-stoeltjeslift (maar je kan ook omhoog wandelen) naar een bergrestaurant. Hier warmen we wat op bij een warme choco, 400 meter boven het dorp en meer dan 2000 meter boven zeeniveau. Boven op de Sareiserhöhe en midden in het adembenemende berglandschap van Liechtenstein genieten we voor onze klim nog even van het prachtige uitzicht. Vanuit het restaurant starten heel wat wandelingen, zoals ook de Fürstin-Gina-Weg of de Prinses-Gina-Weg die wij zullen nemen tot aan onze slaapplaats.
Zoals al eerder gezegd, we hebben het weer niet helemaal mee deze ochtend. Maar de nevel en mist zorgen voor een schilderachtige en mystieke sfeer onderweg.
Bart
We volgen de bergkamroute naar de Sareiserjoch en merken dat de route beetje bij beetje uitdagender wordt. Bergopwaarts tussen de rotsen en prachtige alpenbloemen leiden smalle en glibberige paadjes naar de Augstenberg. Dit is met zijn 2359 meter het hoogste punt van de etappe. Bij het reusachtige kruis houden we natuurlijk nog wat fotoshoots en genieten we ook hier even van de mooie vergezichten, al worden ze geblokkeerd door de dikke mist. We hebben net geen 3,5 kilometer afgelegd in 2 uur en zijn in totaal 400 meter geklommen naar de top.
Tijd om de hike naar de Pfälzerhutte (2109 meter) verder te zetten, want we kunnen wel een dagschotel en paar droge sokken gebruiken. Gelukkig wordt het weer stilaan wat beter. De route vanaf de Augstenberg naar onze eindmeet is nog zo’n 2 kilometer. Eveneens pittig, af en toe steil, maar ook hier zijn er op de gevaarlijkste stukken touwen en handgrepen voorzien.
In de verte zien we de Pfälzerhutte liggen, met in zijn schaduw de imposante Naafkopf met een flinke 2570 meter hoogte. Normaal gezien zouden we die morgen heel vroeg in de ochtend beklimmen tijdens een sunrise hike. Maar omdat de weersvoorspellingen niet al te denderend zijn besluiten we de tocht naar boven vandaag al te ondernemen. Na een stevige lunch en een frisse bock bier, welteverstaan.
Reken voor de beklimming van de gemarkeerde bergroute naar de top van de Naafkopf op een dik uur, terug doe je er normaal gezien wat minder lang over (heen en weer 4,5 km). De totale stijging vanaf de hut naar boven is een kleine 470 meter.
De officiële landsgrenzen van Oostenrijk, Zwitserland en Liechtenstein komen samen aan het kruis op de top van de berg én met wat geluk zie je steenbokken en marmotten onderweg. De inspanning meer dan waard als je het ons vraagt.
Bart
Dag 4: naar Steg, maar niet zonder een echte Alpen lunch
Onze laatste echte wandeldag is aangebroken. Via bij momenten heel steile en bochtige afdalingen zakken we in totaal meer dan 800 meter tot aan het busstation van Steg. Maar die 8 kilometer doen we niet in één trek. We worden onderweg begroet door koeien en paarden en stoppen halverwege voor lunch bij restaurant Alp Valüna, dat open is tijdens het zomerseizoen. De meeste zijn blij dat we onze voeten en tenen er even kunnen laten bekomen van de stevige afdaling. We proeven er verschillende charcuterie en kazen uit de buurt en we kijken even achter de schermen van de kaasmaker mee.
Net voor we de bus opstappen richting Vaduz houden we nog even halt aan het blauwe meertje Valünerbach. De ideale plek om als afsluiter nog even na te praten over en terug te blikken op de intense voorbije week.
Bart
🛎️ Als we na een busrit van 20 minuten aankomen in hoofdstad Vaduz checken we meteen in bij Hotel Vaduzerhof dat heel centraal in het stadje ligt. Het hotel heeft 35 moderne kamers en werkt met een self check-in systeem. Je kan hier een kamer boeken.
Dag 5: uitrusten in Vaduz
Na vier dagen stevig klimmen en dalen besluiten we dus om onze Liechtensteinse expeditie rustig af te sluiten in Vaduz. Eigenlijk doorkruis je die hoofdstad al in een kwartier van voor naar achter. Toch valt er wel wat te te zien, zeker voor een extra ‘uitbol‘ dagje.
Daarvoor is de Adventure Pass een goede manier om voor weinig geld (25 CHF voor 24 uur) enkele toffe stops te houden en te genieten van gratis openbaar vervoer.
Onze eerste top is Städtle, de autovrije winkelstraat. Stel je hierbij niets te gek voor. Geen winkelcentra of tientallen grote ketens, neen, eerder een charmante mix van duurdere horloges- en juwelenwinkeltjes, enkele kunstgalerijen en een paar terrasjes waar de cappuccino en Aperol lekker smaken. Daarna wandelen we naar het Schloss Vaduz. Dat is het sprookjesachtige kasteel waar de prins van Liechtenstein zelf woont. Binnen geraak je niet (tenzij je zelf blauw bloed hebt) maar het uitzicht op Vaduz en de Rijnvallei is wel de klim naar boven waard.
Een van de hoogtepunten voor ons was de Hilti Art Foundation. Hier hangt een indrukwekkende privécollectie van moderne kunst. Denk aan Picasso en Monet, maar ook werk van de Belg René Magritte. De toegang is gratis met de Adventure Pass. Met dan kaartje krijg je trouwens ook twee lekkere glazen wijn aangeboden tijdens een proeverij in het wijndomein van de prins dat iets buiten het centrum ligt.
Huttentocht in Liechtenstein praktisch
Tot slot sommen we nog even enkele praktische tips op voor wie wil gaan meerdaags wandelen in mini-staat Liechtenstein.
- Cash is (soms) king. In de meeste hutten kan je alleen met contant geld betalen. Let op! In Liechtenstein gebruikt men de Zwitserse Frank (CHF) maar hier en daar kan je ook in euro betalen.
- Je hebt enkel een identiteitskaart nodig voor deze bestemming.
- Reserveer de populaire hutten in de topmaanden en tijdens weekends lang vooraf.
- Het weer in de Alpen kan snel omslaan. Download de lokale MeteoSwiss-app, die een stuk betrouwbaarder is dan de standaard weer app.
- Niet alle hutten hebben douches of warm water.
- Pak zo licht mogelijk. Onze rugzak weegt niet meer dan zo’n 8 kilo. Vergeet geen lakenzak, want dit is verplicht.
- In Liechtenstein kan je bellen of surfen aan hetzelfde tarief als in België (roaming). In Zwitserland is dit niet zo.
- En het allerbelangrijkste: laat de natuur achter zoals je ze gevonden hebt. Neem overal je afval mee.
Voor extra informatie kan je de website van de toeristische dienst bezoeken.
