Laatste update op 18 oktober door Bart
Nadat we eerder al te voet een stukje van Boheems Zwitserland hadden ontdekt werd het hoog tijd om dit keer de fiets op te springen. Het Boheems Middelgebergte en bij uitbreiding de ganse regio’s noord en centraal Bohemen hebben immers van alles te bieden. Zeker voor reislustige en bourgondische Belgen zoals wij. Onder het motto, een “glas op zijn tijd houdt de mot uit de maag” trokken we dit keer al fietsend langs de Elbe-rivier van wijnkelder tot wijnkelder. En uiteraard mochten ook hier de middeleeuwse en met geschiedenis overladen dorpjes en adembenemende panorama’s niet ontbreken!
Met de trein naar Tsjechië
Vanuit België is het niet zo moeilijk om met de trein naar Tsjechië te reizen. Afhankelijk van de route doe je er bijvoorbeeld zo’n 10 à 11 uur over om Děčín te bereiken. Die stad gebruikten wij als uitvalsbasis voor het eerste deel van onze reis. Nu kan je nog niet rechtstreeks met de trein reizen naar Tsjechië, maar vanaf maart 2024 zal de bestaande verbinding van de European Sleeper nachttrein van Brussel naar Berlijn doorgetrokken worden tot in Praag (maar ook een stop in Děčín).
Het Boheems Middelgebergte is ook goed bereikbaar met de auto. Vanuit Brussel doe je over de 885 kilometer lange rit naar Litoměřice – onze eerste stop tijdens deze trip – ongeveer 9 à 10 uur. Opgelet: bij het binnenrijden van Tsjechië is een digitaal tolvignet verplicht.
Tsjechië is natuurlijk ook zeer goed bereikbaar met het vliegtuig vanuit Brussel. Zo is het in ongeveer 1,5 uur vliegen mogelijk om rechtstreeks in de luchthaven van Praag te landen. Daar kan je eventueel een auto huren. Denk daarom zeker aan de all inclusive formules bij Sunny Cars. Wat ons betreft nog altijd het beste en meest stressloze platform om een huurauto te reserveren.
Vierdaagse actieve wijnreis
Van het vulkaanvormige landschap van Porta Bohemica tot de middeleeuwse plekjes in Centraal Bohemen. Wij delen hier alvast graag onze planning, route en tips!
💡 Je kan op een hele relaxte manier met de fiets rijden via delen van de Elbe Fietsroute in de Usti regio. Maar daarover later meer. Wij reden tijdens deze trip op e-bikes van Active Point en we gebruikten de professionele diensten van Bag & bike. Zij zorgen er voor dat mensen die met fietsen reizen naar hun begin- of eindpunt gebracht worden of worden ondersteund onderweg.
🍷 Wait what! Wijn? Ik dacht dat ze in Tsjechië alleen maar bier brouwen!
Uiteraard kent iedereen Tsjechië als de geboorteplaats van het pilsbier en wie vaak in het land komt weet dat de Tsjechen héél graag pivo drinken. Dat kon ik zelf ervaren tijdens mijn vorige trip die grotendeels in het teken stond van bier.
Maar vergis je niet! De wijnmakerij heeft in Tsjechië een traditie die meer dan 2000 jaar teruggaat in de tijd. Zo waren de eerste wijnboeren naar alle waarschijnlijkheid de Kelten. Het land kent twee wijnstreken: de Boheemse wijnregio en de Moravische wijnregio. De streek die wij bezoeken is met amper 4% van de Tsjechische wijnstokken ontegensprekelijk het hele kleine broertje van Moravië (96%). Wat uiteraard niets wil zeggen over de kwaliteit.
Velké Žernoseky: eeuwenoude wijnkelders
Porta Bohemica of de Poort van de Bohemen is ongetwijfeld één van de mooiste delen van de Elbe. Het is een soort van ravijnachtige vallei waar de rivier uitmondt in het Boheems Middelgebergte. Het is ook hier in Velké Žernoseky – een dorpje op de rechteroever – dat we meteen onze eerste wijntjes gaan proeven. Dat doen we in de barokke (wijn)kelders van een kasteel, die nog steeds bewaard zijn gebleven en vermoedelijk zijn gebouwd door Cisterciënzer monniken ergens in de 13de eeuw. Je krijgt er een interessante rondleiding (op reservatie) én uiteraard mag je proeven van enkele wijntjes. Dit wijnhuis produceert ieder jaar ongeveer 150.000 flessen. De wijnteelt dateert hier in de streek waarschijnlijk al van in het midden van de 11de eeuw.
🧭 Na het bezoek fietsen we langs de rivier naar Litoměřice, waar we de eerste keer overnachten in het Boheems Middelgebergte. De rit is zo’n 8 kilometer lang.
Koninklijke stad Litoměřice
Litoměřice – in het verleden ooit een belangrijke stad – staat bekend om zijn prachtige historische architectuur. Op het Marktplein kom je vooral barokke stijl tegen, maar hier en daar spotten we ook renaissance gebouwen. De blikvanger is de gotische Sint-Stefanus Kathedraal, maar ook het stadhuis is een aanrader. Het historische centrum is omgeven door gotische muren, panoramaterrassen en parkjes. Vanuit het stadhuis kan je via exact 103 trappen naar de houten observatie toren Chalice wandelen vanwaaruit je een fantastisch uitzicht krijgt over de stad.
🛎️ Overnachten doen we in het familiale pension U Borovičků in het hartje van het historisch centrum. Alles kamers zijn voorzien van alle comfort, hebben een eigen badkamer, airconditioning en gratis wifi. Het gebouw zelf dateert uit 1842. Prijzen starten vanaf € 68 voor een standaard tweepersoonskamer, inclusief ontbijt.
🥄 Wil je nog genieten van enkele bieren of wijnen en een typisch avondmaal? Dan kunnen we je Biskupský pivovar aanraden. Je vindt er enkele traditionele Tsjechische maaltijden zoals geroosterde eendenpoten met dumplings of varkensknie met mierikswortel | Komenského 748/4 in Litoměřice
Wijn expo in kasteel
‘s Morgens – na het deugddoende ontbijt – gaan we nog even op verkenning in de stad. We trekken naar het kasteel van Litoměřice om er kennis te maken met de expo/tentoonstelling The Wine Journey over de geschiedenis en het heden van de wijnmakerij in de Bohemen regio. Je leert er via 3D-projecties, verschillende objecten, foto’s en spelletjes alles over het wijn maken in de 20ste en 21ste eeuw. Als afsluiter kan je tenslotte de wijnen uit de verschillende gebieden proeven op de bovenste verdieping van de conferentiezaal. Het kasteel is dagelijks open van 9 uur tot 17 uur (van oktober tot maart niet in het weekend).
🧭 Ondertussen is het weer tijd om verder te fietsen naar de volgende bestemming: Roudnice nad Labem. We volgen opnieuw de Elbe fietsroute, dit keer voor een afstand van ongeveer 20 kilometer.
Gruwel herdenken in Terezín
Alvorens we in Roudnice nad Labem aankomen houden we even halt in Terezín of Theresienstadt, wat oorspronkelijk een vestigingsstad was. Op deze plek werd echter een concentratiekamp ingericht tijdens de Tweede Wereldoorlog waar duizenden Joden werden vastgehouden alvorens de meeste werden gedeporteerd naar bijvoorbeeld Auschwitz-Birkenau. Als ze al niet waren omgekomen door ontbering of executie. Je kan zelf het Kleine Fort, de Magdeburg kazerne en het gettomuseum bezoeken met een gids.
Roudnice nad Labem
Nog één van de steden die je absoluut niet mag missen tijdens je fietstocht langs de Elbe is Roudnice nad Labem. Deze historische plek heeft een erg rijk verleden. Het icoon van de stad is het imposante Lobkowicz Kasteel, één van de grootste kastelen in Tsjechië. Deze plek was het decor voor heel wat televisieseries zoals onder andere de BBC-reeks The Musketeers. Je kan het kasteel met z’n 250 kamers en de barokke kapel met prachtige fresco’s bezoeken met een gids.
En wat dacht je? Inderdaad ook hier kan je naar hartenlust wijntjes proeven. Het wijnhuis Zámek Lobkowicz Roudnice werd namelijk al opgericht in 1603 en in de Romaanse kelders van het kasteel wordt er nog steeds wijn geproduceerd. De eerste geschreven bewijzen van wijnteelt in Roudnice dateren trouwens van 1333 wanneer de stad nog in handen was van de Praagse bisschop. Ze produceren hier een brede selectie aan wijnen, van druivensoorten als Riesling en Müller Thurgau tot Pinot Noir en Saint Laurent en de nieuwe Tsjechische variëteit Fratava.
🥄 Tijd om te lunchen! Dat kan je vanop het terras bij Café Říp. We raden hier maar al te graag de goulash met dumplings aan. Heb je tijd over dan kan je ook de Hláska uitkijktoren beklimmen, die net naast het restaurant ligt. Dat kan niet de hele week door, dus loop eerst even langs het lokale VVV-kantoor voor wat meer informatie over openingstijden | Husovo Nám. 58 in Roudnice nad Labem
De Elbe Cycle Route, 1300 kilometer fietsgenot
Deze route maakt deel uit van het EuroVelo netwerk van Europese fietsroutes en het is één van populairste trajecten. Van de Duitse Waddenzee tot het Reuzengebergte in Polen, zo lang strekt de Elbe fietsroute zich uit. Wat het Tsjechische deel betreft, biedt ze een ongeëvenaard traject aan van zo’n 380 kilometer vol natuurpracht en cultuur. Er is trouwens ook nog een 80 kilometer lange omweg via de Moldau naar Praag mogelijk om uiteindelijk terug langs de Elbe te passeren. Of het nu rotsachtige landschappen zijn, romantische stadjes, middeleeuwse kastelen of talrijke wijnvelden, deze route brengt je langs een zo gevarieerd mogelijk landschap. Het is gemarkeerd als route 2.
🧭 We verlaten Roudnice nad Labem en rijden naar ons hotel voor vanavond dat ongeveer 25 kilometer verderop ligt in Liběchov.
🛎️ Hier overnachten we op een unieke locatie in de heuvels van Liběchov, een dorpje met slechts zo’n 1000 inwoners. Het hotel is gehuisvest in een statige en historische villa te midden een natuurreservaat. Je kan er ‘s avonds genieten van heerlijke gerechten in het eigen restaurant. Tip: probeer de lokale forel. Prijzen starten vanaf € 110 voor een tweepersoonskamer, inclusief ontbijt. Het hotel ligt op ongeveer 8 kilometer van onze volgende stop.
🚘 Vanaf vandaag laten we de fietsen aan de kant en rijden we met het Bag & bike busje naar Mělník. Je kan er natuurlijk ook voor kiezen om de route te blijven fietsen.
Mělník: ooit een koninklijke wijnstad
Wie Mělník bezoekt wordt eerst en vooral verwelkomd door de kerk van Sint Petrus en Paulus. Wij trekken echter eerst naar het toeristenkantoor vlak bij het centrale Vredesplein. Daar duiken we meteen de historische ondergronden in met een lokale gids, met de diepste gang tot op 25 meter onder de oppervlakte. Hier vind je ook de breedste put in het land die dateert uit de 14de eeuw, een diameter heeft van 4,54 meter en een diepte van 54 meter. Toen de stad werd gesticht werd de put gebruikt om de bevolking te voorzien van drinkwater.
Daarna is het tijd om een kijkje te gaan nemen op de plaats waar de Elbe en de Moldau, de twee grootste Tsjechische rivieren samenvloeien. De perfecte fotospot is aan de Sint Petrus en Paulus kerk. Bezoek zeker ook de middeleeuwse kasteelruïnes en de wijnkelders waar proeverijen van enkele lokale wijnen worden gehouden. Wij trokken echter naar Kraus Winery voor – alweer – een nieuwe wine tasting. Het familiebedrijf maakt wijn van eigen druiven die groeien nabij het microklimaat langs de Elbe-rivier. Ook hier voornamelijk witte wijnen, meer specifiek van het druivenras Ryzlink rýnský (Riesling). Ieder jaar gaan er zo’n 120.000 flessen over de toonbank.
🥄 Na al die wijntjes moeten we opnieuw onze magen vullen met wat lekkers, namelijk bier & burgers. Daarvoor trekken we naar hamburger restaurant en micro-brouwerij Němý Medvěd. Hier roteren wekelijks verschillende lokale bieren op één van de 10 tapkranen. Wie van spicy eten houdt, zoek niet verder: de hot Machete Burger is onze favoriet! | nám. Míru 27 in Mělník
🚘 Ons busje brengt ons vervolgens van Mělník naar het dorpje Malešov. Zo’n 80 kilometer verder. Hier zullen we overnachten.
🍷 Meestal wit, soms rood
Op Tsjechische wijnvelden – ongeveer 18.000 hectare in totaal – vind je meestal wijnstokken waaraan witte variëteiten groeien, zo’n 70%. In de Bohemen zijn de druivenrassen Müller Thurgau en Riesling de populairste, gevolgd door de Pinot Noir.
Wil je deze reis opnieuw herbeleven? Bekijk dan onze highlights via onze Instagram Stories.
Medieval Glamping Malešov
In dit dorp – waarvan de eerste vermelding dateert uit 1303 – kan je het fort van Malešov uit het begin van de 14de eeuw niet missen. Het staat immers op een rots boven een vijver. De dichtgemetselde toegangsdeur op de eerste (!) verdieping is nog steeds bewaard gebleven. Zo kon men de houten trapconstructie naar de ingang in brand steken als de vijand het kasteel dreigde aan te vallen. Het kasteel was helemaal in verval tot het ergens in 2003 werd gekocht door een privé- eigenaar die het weer beetje-bij-beetje in zijn originele staat wil herstellen. In juli en augustus zijn er bezichtigingen mogelijk.
🛎️ Ooit gedacht om te slapen rondom een echt kasteel? Als je van glamping houdt dan zijn de luxueuze tenten in Malešov misschien iets voor jou. Alle 8 zijn ze uitgerust met een eigen badkamer met toilet en douche en je slaapt er in een echt bed met matras. De camping gaat open vanaf mei en de tenten – waar je met 4 personen kan overnachten – kosten ongeveer € 100 per nacht. Er wordt ook ontbijt geserveerd.
🥄 Lunchen of dineren kan vlak naast de camping in een zeer lekkere taverne Krčma na konci světa, wat zoveel wil zeggen als aan het eind van de wereld. Je proeft er gerechten die zijn geïnspireerd op de lokale historische keuken, maar dan bereid op een moderne wijze. Denk aan bereidingen met bijvoorbeeld koeientongen en eend. Of de razend populaire kulajda, een stevige soep. Ook zonder verblijf op de camping is een bezoek aan dit restaurant een kleine omweg waard! Ook de craft brewery Pratelsky pivovar een beetje verderop is meer dan de moeite waard om te bezoeken.
🚘 Laatste stop wordt Kutná Hora. Dat ligt op ongeveer 10 minuten rijden van Malešov.
Kutná Hora: de stad van het zilver
Vandaag sluiten we onze reis af in Kutná Hora. Vroeger was dit de belangrijkste plek in Tsjechië waar zilver werd gewonnen. Deze stad staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO vanwege de goed bewaarde middeleeuwse architectuur. Denk maar aan de beroemde Sint-Barbarakathedraal in gotische stijl, maar ook het Ossuarium van Sedlec waar een verzameling van duizenden botten en schedels zijn tentoongesteld als ware het een artistiek kunstwerk. Beetje luguber als je het ons vraagt, maar hier blijkt het een toeristische bezienswaardigheid te zijn.
Kutná Hora heeft zelfs nog een tweede kathedraal. Origineel was deze Kathedraal van de Hemelvaart van Onze-Lieve-Vrouw en de heilige Johannes de Doper een deel van de oudste cisterciënzerabdij in de ganse Bohemen, die werd gesticht in 1142. De kerk zelf werd gebouwd in ‘slechts’ dertig jaar tijd, tussen 1290 en 1320. Skip-The-Line toegangstickets voor het knekelhuis en de kathedraal kan je hier vooraf bestellen.
Ook in Kutná Hora proeven we lokale wijn. Dat doen we bij het Vinné sklepy wijnhuis dat de wijn traditie in de stad probeert te herstellen en in ere te houden. De winkel en wijnkelders zijn gevestigd in een Ursulinen klooster in het noorden van het historische centrum. Wij proeven alvast enkele wijntjes tussen de wijnranken rondom de Onze-Lieve-Vrouw kerk. Het bedrijf heeft in totaal ongeveer 40 hectares aan wijnvelden. De wijnen uit deze regio onderscheiden zich door hun mineraliteit en kruidigheid, die afkomstig is van de rotsachtige, kiezelachtige ondergrond. Pinot noir is hier de dominante druif.
💡 Tip: kom je eind juni? Top, dan vindt hier ieder jaar Royal Silvering plaats. Dat is een weekend waarin je de geschiedenis van de stad opnieuw kan beleven aan de hand van optochten en allerlei activiteiten. Het brengt de bezoekers terug naar het begin van de 15de eeuw, de periode waarin de stad het meest floreerde.
🥄 Restaurant Dačický staat in iedere reisgids als the place to be in Kutná Hora. Het kan er dus druk zijn, maar hier vind je wel de echte authentieke Tsjechische keuken. Een aanrader! | Rakova 8 in Kutná Hora
Natuurlijk kan je je verblijf altijd verlengen met enkele dagen Praag. Een citytripje naar de Tsjechische hoofdstad is immers nooit verkeerd. Op TikTok geven we je trouwens mijn 5 favoriete eet- en dranktips in Praag cadeau.
Hotels in Praag die we persoonlijk kunnen aanraden:
- Mamaison Residence Downtown Prague | In het centrum van de stad op 450 meter van het Wenceslas plein | Na Rybníčku 5 in Praag
- NYX Hotel | modern viersterrenhotel op 10 minuten wandelen van het Old Town Square | Panska 9 in Praag
Het Boheems Middelgebergte: praktisch
Als Belg of Nederlander heb je voor een reis naar Tsjechië enkel een identiteitskaart nodig. Het land behoort immers al een hele poos tot de Europese Unie. Je kan er niet (overal) betalen in euro’s want de officiële munteenheid is er nog steeds de Tsjechische kroon. € 1 is ongeveer 24 CZK.
In de gebieden die nog niet erg toeristisch zijn – zoals bepaalde delen in het Boheems Middelgebergte – kan er een taalbarrière zijn. Toeristische infoborden in het Duits kom je soms tegen, in het Engels bijna nooit. Zorg dat je een goede reisgids bij je hebt als je echt meer informatie wil krijgen over bepaalde plaatsen. Je kan ook de Google lens functie op je smartphone gebruiken om infoborden of menukaarten te vertalen naar het Nederlands. Hiervoor heb je wel een internetverbinding nodig.
Ga nooit op vakantie zonder jaarlijkse of tijdelijke reisverzekering!
Wil je nog meer informatie over het land en de regio opzoeken? Neem dan een kijkje op de website van de Tsjechische dienst voor toerisme of die van regio Usti. Heel wat extra informatie over de Centraal Bohemen regio is hier gebundeld. Alle wijndomeinen in de regio kan je hier vinden.
